ผมบังเอิญได้ดูคลิปวีดีโอหนังสั้นอันหนึ่งจาก Disability Film Festival & Seminar 2008 ในเทศกาลภาพยนตร์และการสัมมนาเรื่องความพิการ มีชื่อคลิปว่า “นิพพาน” เป็นเรื่องราวของชายหนุ่มคนหนึ่งที่อยากจะบวช เพื่อทดแทนคุณมารดา ... แต่อุปสรรคอันใหญ่ยิ่งของเขาคือ เขาเป็นคนตาบอด


เมื่อดูจบ ... ผมก็อึ้งๆไปนิด และเกิดคำถามคาใจหลายคำถามขึ้นมา เช่นว่า

- “อุปธิวิบัติ คืออะไร?”
- “อ้าว!!คนพิการออกบวชไม่ได้หรือ?”
- “อ้าวแล้วแบบนี้มันมีทางออกอื่นมั๊ย?”

ผมเลยลองไปค้นหาข้อมูลจาก บทความธรรมะ ที่ต่างๆ ก็ได้คำตอบ ซึ่งพอสรุปได้ว่า

มันจะมีคำสองคำ คือ “อุปธิสมบัติ” กับ “อุปธิวิบัติ” ... โดยคำว่า “อุปธิ” นั้นหมายถึง รูปร่าง หน้าตา ผิวพรรณ … สำหรับกรรมที่เป็นเหตุแห่งวิบากเพราะอุปธิสมบัติหรือวิบัติ หากเกิดมามีรูปร่าง หน้าตา ผิวพรรณดี อันนี้ถือว่าเป็น สมบัติ แต่ในทางตรงกันข้าม หากเกิดมาเป็นผู้พิกลพิการ แทนที่จะได้สมบัติ ก็เป็นไปไม่ได้จึงได้เรียกว่า วิบัติ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น มันก็ต้องอาศัยสมบัติหรือวิบัติอื่นๆเข้าประกอบด้วย ในการที่กรรมจะส่งผล

โดยในทางพระพุทธศาสนานั้น แบ่ง วิบัติและสมบัติออกเป็น
วิบัติ 4 ได้แก่
1. คติวิบัติ - กำเนิดชั่วในอบายภูมิ ในตระกูลต่ำ ยากจน ถิ่นกันดาร
2. อุปธิวิบัติ - รูปชั่ว พิการ อ่อนแอ ปัญญาอ่อน
3. กาลวิบัติ - กลียุค ภัยพิบัติมาก คนชั่วมีอำนาจ ผู้คนไร้ศีลธรรม
4. ปโยควิบัติ - ความเพียรเลว ย่อหย่อน ทำผิดวิธี
สมบัติ 4 ได้แก่
1. คติสมบัติ - กำเนิดดี เป็นเทวดา มนุษย์ สูงศักดิ์ ร่ำรวย ถิ่นที่เจริญ
2. อุปธิสมบัติ - รูปดี แข็งแรง ฉลาด
3. กาลสมบัติ - ยุคเจริญ โลกอุดมสมบูรณ์ คนดีมีอำนาจ ผู้คนมีศีลธรรม
4. ปโยคสมบัติ - ความเพียรชอบ แข็งขัน ทำถูกวิธี

และสำหรับการออกบวชนั้น ในบัญญัติพระวินัย ห้ามบวชให้แก่ผู้ไม่สมควร 11 ประเภท คือ

[บุคคลที่ห้ามบวช 11 ประเภท]

1. กะเทย 2. คนที่ลักเพศ (คือบวชเอาเองโดยไม่ถูกต้อง) 3. ภิกษุที่ไปเข้ารีตเดียรถีย์
4. สัตว์ดิรัจฉาน 5. ผู้ฆ่ามารดา 6. ผู้ฆ่าบิดา 7. ผู้ฆ่าพระอรหันต์ 8. ผู้ข่มขืนนางภิกษุณี
9. ผู้ทำสงฆ์ให้แตกกัน 10. ผู้ประทุษร้ายพระพุทธเจ้าถึงยังพระโลหิตให้ห้อ 11. คนมีอวัยวะ ๒ เพศ (อุภโตพยัญชนก)

[ ซึ่ง 11 ประเภทนี้ ถ้าบวชให้แล้วรู้เข้าในภายหลัง ก็ต้องให้สึกออกไป]

และยังมีลักษณะของบุคคลที่ไม่ควรให้อุปสมบท (บวชเป็นพระ) อีก 20 ประเภท และ ไม่ควรให้บรรพชา (บวชเป็นเณร) อีก 32 ประเภท แต่ข้อห้ามการบวชเป็นเณรนั้น ก็ถือรวมว่าห้ามบวชเป็นพระด้วย เพราะตามวิธีการบวช ผู้ที่จะบวชต้องผ่านลำดับจากการบวชเป็นเณรมาก่อน แม้ชั่วครู่หนึ่ง ดังนั้นรวมแล้วก็ มี 52 ประเภทที่ไม่ควรบวช

[บุคคลที่ไม่ควรให้บวช 52 ประเภท]

(บุคคลผู้ไม่ควรบวชเป็นพระ 20 ประเภท)
1. ผู้ไม่มีอุปัชฌายะ 2. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นสงฆ์ (อุปัชฌายะต้องมีรูปเดียว ไม่ใช่มากรูป)
3. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นคณะ (1,2 ชื่อว่าเป็นคณะ, 4 ขึ้นไปเป็นสงฆ์)
4. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นกะเทย 5. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นคนลักเพศ (ผู้บวชเอาเอง)
6. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้เข้ารีตเดียรถีย์ 7. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นสัตว์ดิรัจฉาน (มีเรื่องเล่าว่า นาคปลอมมาบวช)
8. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ฆ่ามารดา 9. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ฆ่าบิดา
10. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ฆ่าพระอรหันต์ 11. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ข่มขืนนางภิกษุณี
12. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ทำลายสงฆ์ให้แตกกัน 13. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ประทุษร้ายพระพุทธเจ้า จนถึงยังพระโลหิตให้ห้อ
14. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้มีอวัยะ 2 เพศ 15. ผู้ไม่มีบาตร 16. ผู้ไม่มีจีวร 17. ผู้ไม่มีทั้งบาตรทั้งจีวร
18. ผู้ขอยืมบาตรเขามาบวช 19. ผู้ขอยืมจีวรเขามาบวช 20. ผู้ขอยืมทั้งบาตรทั้งจีวรเขามาบวช

(บุคคลผู้ไม่ควรบวชเป็นเณร 32 ประเภท)
1. คนมีมือขาด 2. คนมีเท้าขาด 3. คนมีทั้งมือทั้งเท้าขาด 4. คนมีหูขาด 5. คนมีจมูกแหว่ง
6. คนมีทั้งหูขาดทั้งจมูกแหว่ง 7. คนมีนิ้วมือขาด 8. คนมีนิ้วหัวแม่มือขาด 9. คนมีเอ็น (เท้า) ขาด
10. คนมีมือเป็นแผ่น (นิ้วติดกัน) 11. คนค่อม 12. คนเตี้ย (เกินไป) 13. คนคอพอก
14. คนถูกนาบด้วยเหล็กแดงจนเสียโฉม (ในการลงโทษ) 15. คนถูกโบยถูกแส้ (มีรอยแผล)
16. คนถูกหมายจับ (ให้ฆ่าได้เมื่อพบ) 17. คนมีเท้าปุก (เป็นตุ้ม)
18. คนเป็นโรคอันเป็นโทษแห่งบาป (โรคเรื้อรังที่รักษาไม่หาย)
19. คนประทุษร้ายบริษัท (คืออยู่ในหมู่แล้วทำให้หมู่ดูวิปริต ด้วยรูปร่างอันผิดปกติของตน เช่น สูงเกินไป เตี้ยเกินไป ดำเกินไป ขาวเกินไป ผอมเกินไป อ้วนเกินไป เป็นต้น)
20. คนตาบอดข้างเดียว หรือทั้งสองข้าง 21. คนเป็นง่อย 22. คนกระจอก (เท้าผิดปกติ ต้องเดินด้วยหลังเท้า เป็นต้น)
23. คนเป็นอัมพาต (ร่างกายตายไปซีกหนึ่ง) 24. คนเปลี้ย (เดินเองไม่ได้) 25. คนชรา ทุพพลภาพ
26. คนตาบอดแต่กำเนิด 27. คนใบ้ 28. คนหูหนวก 29. คนทั้งตาบอดทั้งเป็นใบ้ 30. คนทั้งตาบอดทั้งหูหนวก
31. คนทั้งเป็นใบ้ทั้งหูหนวก 32. คนทั้งตาบอดทั้งเป็นใบ้ทั้งหูหนวก

พอมานั่งอ่านดู อ่ะ!!! ผมก็จัดอยู่ในกลุ่มบุคคลไม่ควรออกบวชเหมือนกันนิ (ผมป่วยเหมือนกันครับ) เป็นอุปธิวิบัติ เอาหล่ะหว่า ... แล้วเราจะทำยังไงละนิ ??? …

แต่แล้วผมก็ได้ไปค้นหาข้อมูลต่อไปอีก ทั้งจาก บทความธรรมะ และ คลิปวีดีโอธรรมะ และบังเอิญได้ไปเจอกับคลิปวีดีโอบรรยายธรรมอันหนึ่งบท youtube เป็นของ ท่าน อาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร .. หัวข้อบรรยายในคลิปคือ  

“การบวชอยู่ที่บ้าน”

อ่ะยังไง .. ลองเข้าไปฟังดูนะครับ ทุกปัญหา ... มีทางออกเสมอครับ แล้วท่านจะรู้ว่า 
คนพิการ หรือ คนที่เป็นอุปธิวิบัติ ก็สามารถบวชได้ครับ
แต่เราไม่ได้บวชกาย .. เราบวชจิต ... บวชที่บ้าน!!! 

“การบวชอยู่ที่บ้าน” 
 

- JoJho